Kierunki rozwoju technologii internetowych

Co będzie po AJAX?

Kolejna ewolucją będzie interaktywny trzeci wymiar pod internetem jako internetowa immersja. Na czym to polega? Dźwięk i wideo sprawiają, że ludzie najlepiej się czują jak będą w wizualizowanej przestrzeni trójwymiarowej. To wykorzystuje potencjał obecnych 20-30 latków, którzy już znają gry 3D, mogą podobnej funkcjonalności oczekiwać od nowych serwisów internetowych.

Mamy już przykłady "jaskółki", które sprawiają, że zainteresowanie trójwymiarowa interakcja rośnie. Google Earth to program, gdzie można zobaczyć w trzecim wymiarze różne modele terenów i jak modele budowli tworzone przez społeczność. Tym śladem poszedł Microsoft wypuszczając Virtual Earth 3D. Google dostarczyło nawet narzędzie do kreacji 3D Sketchup.

Rośnie też popularność gier online MMORPG, które sprawia, że setki tysięcy ludzi gra w gry 3D przez internet. Są to między innymi World of Warcraft czy Lineage bądż Tibia. Dobrze to wróży rozwojowi kolejnego rynku reklamy - reklamie w grach internetowych.
Pojawiają się też inicjatywy budowania własnych społeczności wirtualnych bazujących tylko na internecie. Przykładem są SecondLife, There. Cechą takich światów jest to, że internauta utożsamia się z własną postacią tzw awatarem. Przypuszczam, że w najbliższej przyszłości wzrośnie popyt na modelarzy postaci ludzkiej.

Nadal rozwijane są technologie do tworzenia własnych gier czy reklamy trójwymiarowej
Adobe posiada 2 produkty związane obsługą trzeciego wymiaru Macromedia Director i Acrobat 3D. Aby ludzie mogli "na nowo" odkryć Macromedia Director, trzeba by obniżyć jego cenę i uprościć go (teraz jest promocja na kupno Macromedia Director MX 2004).

WildTangent zaczyna rozwijać się jako producent reklamy do gier opartych na własnym silniku.

Viewpoint też szuka swoich sił jako dostawca reklamy internetowej, po porażce z Adobe Atmosphere

VRML kiedyś był popularny teraz zaczyna na jego miejsce wkraczać nowy standard X3D
Dlatego Flux z MediaMachines próbuje wchodzić na rynek. Podobna sytuacja jest na przykładzie xVRML. Są traktowane jako naukowe i badawcze inicjatywy które w przyszłości mogą być wykorzystane.

PelicanCrossing przez 2 lata wprowadzało nowy produkt Blink 3D i teraz czeka na szersze zainteresowanie. Dużym plusem jest to że jest oparte na opensourcowym silniku dla renderingu Ogre 3D. Przez długie lata technologią do tworzenia prostych gier 3D online było 3DML Flatland.

Bogactwo tych technologii sprawi że ludzie i media zainteresują się nimi we właściwym czasie.
Technologie na których bazuje Ajax już istniały w IE4 ale nikt nie chciał go wykorzystać, przyszła właściwa chwila to programiści zaczęli to używać.

Słabością technologii 3D jest to, że powstaje tylko do platformy Windows. Ma to też swoje uzasadnienie w tym że najbardziej wykorzystywaną biblioteką do tworzenia gier i silników 3D jest DirectX. Chociaż Microsoft postanowił ujednolicić środowisko to tworzenia gier wprowadzając platformę XNA.

Do pełni w świecie 3D w realizacji trzeba uwzględnić animację ludzkiej postaci tak, aby wyrażała ona emocje Emocje steruje się z poziomu np syntezy dźwięku. Tutaj można przyjrzeć się technologi 2d jakim jest nielubiany MS Agent czy technologii 3D firmy Haptek

Kolejną cecha świata 3D jest zapewnienie mu obsługi fizyki 3D. Tutaj na razie dominuje Havok i nowa firma PhysX Ageia. Na razie Havok jest znany w 3 produktach do tworzenia światów 3D: Adobe Atnosphere, Macromedia Shockwave i Virtools. Ta ostatnia firma nawet spróbowała z firma Dassault - System wypromować włąsne rozwiazanie dla 3DXML, które z powodu restrykcyjnej licencji nie przyjeło się.

Ważna rzeczą jest też z punktu widzenia programistów obsługa możliwości jakie dają najnowsze karty grafiki czyli shaderów. Shadery są to takie małe skrypty które działają jak filtry graficzne dla grafiki rastrowej tylko że na modelach i teksturach 3D Oznacza to, że tworzenie modeli i wizualizacja ich w przestrzeni spoczywa rękach programistów shaderów niż modelarzy. Dlaczego? Ten kto tworzy model postaci skupia się na utworzeniu siatki modeli i jego animacji na którą nakłada podstawową teksturę. Taki model idzie do programisty shaderów i to on dopiero nadaje realizm modelowi. Taki model jest już prawie gotowy do użycia w przestrzeni (immersji) przez programistę - kodera.

Takie rozwiązanie bardziej odpowiada podziałowi ról w zespołach. Otóż większość standardów 3D i technologii 3D dla internetu nie respektowało tego, że programiści są kiepskimi grafikami i modelarzami i na odwrót. Plik źródłowy VRML, który regulował jednocześnie interaktywność i modele czy tekstury bądź shadery w jednym pliku sprawiał, że nie był łatwy w konserwacji i tworzeniu. Technologia Blink3D, która zakłada silne rozgraniczenie pomiędzy modelami a jego interaktywnością bądź efektów poprzez skrypty i shadery sprawia, że ma szansę stać się popularną.

Czy Blink 3D stanie się popularny niż w Flux MediaMachines? W czym FluxMedia Machens zechce konkurować z Blink 3D ? Plusem Fluxa jest bazowanie na otwartym kodzie modeli (w dodatku skompresowanego) i posiadanie na razie bezpłatnego środowisko. Flux i jak Blink3D wymagają znajomości programowania w JavaScripcie więc jest szansa że zostaną dobrze przyjęte przez środowisko programistów AJAX. Blink3D ma format zamknięty tj jest skompresowany i zaszyfrowany, a także zakończył już beta testy i tworzenie wymaga zakupu właściwego oprogramowania.

W pewnym sensie trudno zakładać model biznesowy tam gdzie są otwarte kody ( tak jak kod źródłowy strony internetowej) i każdy może cudzą twórczość wykorzystać. Przypuszczam że to w pewnym sensie do prowadziło do porażki technologii 3DML. Morał jest taki, że lepiej chronić prawa twórców zawartości niż pozwolić na jego łamanie. Niech pliki do obsługujące światy 3D będą dobrze chronione przed ponownym użyciem. I niech aplikacja do tworzenia takich światów będzie tania (nawet z darmowym kompilatorem). To jest recepta na sukces.